Bergara (Gipuzkoa)

Lihoa eta artilea

Deskarga:

Bideo hau erabili nahi baduzu, jarri gurekin harremanetan eta kalitate onean bidaliko dizugu. Ez ahaztu mezuan BER-060-012 kodeko bideoa nahi duzula aipatzea: ahotsak@ahotsak.eus

Errondak zelakoak izaten ziren. Andrazkoak lihoa (linua) iruten egoten ziren eta inguruko mutilak joaten zitzaizkien. Gorua, ardatza. Batez ere ohe-arropa eta alkandorak egiten ziren lihoarekin. Artilea. Goruetan egiten zen hau ere, baina askoz sendoagoa zen. Gizonezkoak txabilan egiten zuten. Prozesua: ardi-ilea garbitu, sikatu, kardarekin fin-fin ipini, irun goruetan. Artilezko galtzak, trapuak. Denbora batean, Elosukoak bertakoak baino argiagoak zirela dio; artilezko jertseekin ikusten zituzten. Beraiek jertserik ez. Hotzak hiltzen neguan.

« Aurrekoa Hurrengoa »

Transkripzioa

- Errondia zeri esaten jakon?
- Errondia, ba, etorten zien mutillak edo, inguruetako zerak, eta han andrakumiak egoten zien gorutan egonda, liñuori iruten, harixa eitten egonda. Ta, ba, abarketa-zaharka ta esaten jakon...
- Zela esan dozu, goruetan?
- Gorua, bai. Gorua izeten zan, buruakin hola zer bat. Makilla bat, burua... ta han buru hartan [batzen] zan liñua. Ta gero handik ardatzakin, ba, harixa ein.
- Orduan, dana, erropia ta dana etxian eingo zan orduan...
- E?
- Erropak eta danak etxian eingo zian orduan...?
- Erropia... [ohi]-erropia ta, alkondarak eta kamixa ta hortaikua, gehixena...
- Artilia eta liñua berdin eitten zian?
- Ez, ez, ez. Artillia da ardixen illia...
- Baiña ein berdin eitten zien?
- A bai, gorutan eitten zien, baiña artillia senduaua askoz e! Gizonak be bai txabillan; txabillia esaten jakon.
- Txabilla, eta...
- Txabillia da, ez dakizu, hola, umiek-eta...
- Bueltan ibiltzen dana...
- ...gora-gora jaurtitzeko eukitzen dabe, hola, zer bat... hauraxe da txabillia.
- Hemen beste toki batzutan esaten dotse txorakillia, buelta asko emoten dittuelako.
- Bai, bai. Haura, erain eitten jaue ta, erain ta harixa ein beste eskuakin. Lehenengo, ardixan illie garbittu, siketu, kardak esaten jakona, kardiakin zertu, dana fin-fin eindda ipini. Gero, irun esaten jakon, goruetan, ta nahiz txabillan gizonak. Sokak be etxian eitten zittuen, abarken sokak...
- Galtza biharrik apenas egoten zan...
- Galtzak horixe biherra.
- Bai?
- Artillezko galtzak...
- Artillezko galtzak bai, baiña gero trapuak erabiltzen zien...
- A! Trapuak be bai, gizonak bai. Ta denpora hartan, hemenguek baiño abillauak zien Elusuarrak; gizonak artilliekin einddako jertsiekin ikusten zien! Hemen ez zeban esistitzen jertsiek orduen, iñok ez zeukan jertseik, ez andrakumiak ta ez gizakumiak.
Jertseik esistidu be ez, hori dok markia e!
- Orduko neguak...
- Nik ez jakixat zela pasatzen eben...
- Hotzak hiltten! Ze, ba? Ta mokuak kentzeko inddar bae eskuak, gogortuta ta. Gero hasi zien tokilla batzuk, doblekuak, ta haura abrigo haundixa izeten zan, tokillia, gerriraiñoko zera. Baiña jertseik iñok be ez, ez zan eitten ta. Ez zan eitten; hemen ez behintzet.

Egilea(k): Aintzane Agirrebeña (Badihardugu Euskara Elkartea)

Euskal Herriko Ahotsak proiektua babestu nahi?

Ahotsak diruz lagundu nahi baduzu, egin zure dohaintza txikia. Mila esker!

Gipuzkoako aldundia Kutxa Eusko Jaularitza Bizkaiko aldundia