Morfologia kontuak Zumaiako euskaran

Oraindik ezin da online kontsultatu pasarte hau. Behar baduzu, jarri gurekin harremanetan edo etorri gure biltegira.

Hizlaria(k): Izpizua, Joxefran

Deskarga:

Bideo hau erabili nahi baduzu, jarri gurekin harremanetan eta kalitate onean bidaliko dizugu. Ez ahaztu mezuan ZUM-004-005 kodeko bideoa nahi duzula aipatzea: ahotsak@ahotsak.eus

Zumaiako morfologiaren inguruko kontuak. Zumaiako nor-nori adizki jatorrak: zat, zako, zakoe... Pluralgileak. Lehen mendebaldeko pluralgileak erabiltzeko joera handiagoa zegoela uste du; lehen "diaz" bezalako formak erabiltzen zituzten. Zumaiako adizkiek gipuzkerako oinarria dute baina baita bizkaieraren eragina ere.

« Aurrekoa Hurrengoa »

Proiektua: Zumaiako hizkera
Elkarrizketatzailea(k): Belen Maiz - Asier Sarasua Aranberri
Data: 2007(e)ko apirilaren 19a
Iraupena: 0:02:50
Erref: ZUM-004/005
Kodifikatzailea: Aintzane Agirrebeña
Gaia(k): Euskara » Euskalkia, herri hizkerak, euskara batua

Transkripzioa

- Geo, bueno, morfologian, oaintxe bota det eta, ba, NOR-NORI aditza, pues, izugarri aldatzen ai da. Zumaian zan, ba, "zat" eta ez "zait", "zako" eta ez "zaio", "zakoe" eta ez "zaie". Hor ere –oe azaltzen da, lehengo "balkoe" esan deun hori. Beste kontu bat da, baiño bueno… Eta gero, aditzaren morfologian ere pluralgileak asko aldatzen ai dia. "Ai dia" oker ez banao leheno "ai diraz" esaten gendun, beraz, -r eta –z, hau da, gipuzkeraren pluralgilea eta bizkaierarenak, bidxak esaten giñuzen. "Giñuzen" ere, ba, mendebalekoa da eta ez gipuzkera betikoa, -it pluralgilearen ordez. Hau da, pluralgilea askotan ere mendebaleko joera genun, ez? Edo "giñun". Eta zer esanik ez, lotura bokaletan, pues, baita ere –a, ez? "Nitxan" eta ez "nintzen", ez? Eta gaiñea hori…
- Bustidurarekin.
- Bustidurarekin, bai, dudarik gabe, bai.
- Eta hori gaiñera da hemengo bereizgarrixa da, ez? Getaria ta Zumaia…
- Bai, dexente, bai. Adibidez, Zarautzekin ta konparatuta, bai. Eta esaten dizut, justo txikidxa nitzala, Getaira juten nitxanean, ni behintzat nitzan "aitxa" esaten zuna eta haiek "aita" esaten zuten, ez? Ya Zumaitik Getarira ya bazun ya aldaketa txiki hori bustiduraren inguruan baita, ez?
- Adizkietan nahiko, Getarian ere nahiko, ez dakit zein adizkitan dan, baiña "ikusi (di)txut" eta holakoak…
- Bai, bai, bai, bai. Pluralgille hori "txut", "txat", erabat, bai, bai, bai, erabat. Oaindik ere egiten diala iruitzen zat hori, ez?, dexente. Ba, ez dakit. Aditzak, eske, paradigma osua dia uste det, nere ustez galdu dianak, ez? Baiña ez dakit. Adibidez, IZAN aditza, ba, oker ez banago, zan "etorri nax", "nax" edo holako zerbait, diptongoa behintzat ez eta –z bustia, bai, oso nabarmen, batez ere hikaz, "hax", oso nabarmen. Ta geo, "geaz", hau da, gipuzkera eta bizkaiera arteko forma bitxi hori, gipuzkeraren g- horrekin eta bizkaieraren –z horrekin: "geaz", "zeaz", "zeazte" eta "diaz". Eta horrela, aditz paradigma osoak hartu daitezke eta guztietan ikusten ba, badala pixkat, hola, ba, gipuzkera eta bizkaieraren arteko, hola, ezaugarriak, ez? Oiñarria nere ustez gipuzkera, izanik, baiña ez da Deba Bailaran aiña sartzen Bizkaia.

Egilea(k): Miren Zabaleta