Ondarretako hondartza eta turistak

Transkripzioa

-Euzkiya hartzeko-ta ibiltzen zan, ta ordun txabolak jartzen zituen alkilatzeko. Bai. Hoi da, hoi goatzen naiz. Klao, ni orduako ya ba izango nitun hamar... hamar-hamaika urte izango nitun. Eta ditut launak esaten duenak, hoik hemen bertan nola bizitubak dian, e… nola Pico Loroko zea hortan, e, toldo haundi bat jartzen zuen…
-Loretope, hori Loretope da, ezta?
-Bai, bai. Esto… toldo haundi bat nola jartzen zuen, eta: “El toldo de los pobres”. Baiño ordun hor osatzen zian kuadrilla haundik eta ibiltzen zian jolasten… pasatzen zuen “formidable”! Eta klao, “lo niñ…”, epoka haiyetan “los niños litris” esaten zizaiyon txabolak-eta izaten zebenak. Eta haik: “A, pasais envidia? Aguantaros, que pa eso robais el dinero!”.
-Joe… eta orduan txabolak izaten zian… e, bueno, kasetak, egurrezkuak?
-Bai.
-Eta idiyak tiratuta ta hola mugitzen zian ala ez?
-E, ez det /eztet/ uste, nik hoi ez det /eztet/ ikusi.
-Gurdirik bazuten?
-Bai, hoi bai, uzteko hor ta hoi ba bai, baiño nik hoi ez det hola ikusi... ez det ikusi behintzat, ez dakit. Ta ez due /eztue/ behin ere esan ibiltzen zianik… Geo erretiatzen zuen, ta geo ateatzeko ba kurpillak-ta bihar. Desmontatzen zituen danak, eta geo danak zeatu, ta geo... epoka alleatzen zanian ba berriz´e. Ta geo hasi zianian beste ze hok, telako gauzok.
-Toldo...
-Bai, bai.
-Toldo urdiñak.
-Eta oain... oain hoi eozeiñek alkilatzen du /alkilatzeu/, baiño epoka haiyetan...
-Garestiya izango zan. Ta hemen turis… etortzen zian uda partian-ta kanpotarrak…
-Bai.
-Madril aldetik-eta…
-Bai. Asko.
-Asko?
-Asko.
-Eta haiyek diferente jazten zian?
-Jantzi, ta bronka earrak eta askotan dendeta jun ta /da/ predileziyua, ta amorraziyua ematen zizun! Esaten genduna: “Hemen gu urte guzin gaudez gastatzen, e, eta hoik etorri dia ta zer? Hoiyen… gue dirubak ez al diyo baliyo hoiyen bezelakuak?”. Ta bronkak izaten gendun, e.
-Haiek lelengo, orduan, beti?
-Bai.
-Preferentziya?
-Bai, bai, bai. Oooo… hortan izugarrizkoa izandu da hemen, horta bai.
-Eta hemen ze etortzen ziran, villetara eta holako etxe dotoretara?
-Bai, villeta ta geo etxe normalak´e eoten zian alkilatzen zuenak, e. Udarako. Bai, zeatik igual jendiak esaten zuna: “Ba habitaziyua daukat libre eta, habitaziyua nola libre daukaten, ba udaran alkilatu, pezeta batzuk atea-ta iteko!”. Ta jendeak´e… etxetan´e holaxe ba hartzen zituen, ta hola ba pillan gehixeo jartzen zian ta igual habitaziyo paren bat, ta klao, pezeta batzuk ateatzen zituen udaran. Etxe asko´re eoten zian. Bai, hoi dana goatzen naiz, zeatik launak eskolan izaten gendun ta /da/… haik esaten zuen: “Sí, ha venido fulano y ha venido mengano, y dos habitaciones a ellos”. Ta ordun haiyen amak esaten zuna, alde iten zuenian: “Ba pezeta batzuk utzi ditue!”. Ta ordun ba gastu batzuk kubritzeko ondo etortzen dia /etortzeya/. “Umien liburuk ta gauzantzako diña ba ematen gaitue”.

Egilea(k): Idoia Etxeberria (Badihardugu Euskara Elkartea)