Soldadutzako pasadizoak

Transkripzioa

-Txarri bet, txarrikume txiki bet ekarri zien eta hauraxe gizentzeko karguen eman zien eta hasi nun galanta txarrixe. Eta hil gendun haure ere hantxe. Zu, honek esaten du: zu, zuk ez dezu ezautuko Elias, Eibarren bizi da, Elias Aranbarri Bolasenekua edo.
-Ez.
-Zu ez zera Azkoittiarra zu?
-Beasaindarra.
-Eta haure zauen kapitanan asistente, eta txarri hori ein zan berrehun kilo bai. Eta kapitanak esan zun, danok formaute, ia iñork txarrixa hiltzen zakixen, eta iñork´e ez zeraiken eta. Eliasek esan zin: Hi, Joxe Mari, hik txarrixak hil dittuk ba lehen’e makiña bat aldiz. Eta bai. Eta guk hilko ginikek ba hori. Bai, hilko ez ginikek ba? Eta hala esan nixon kapitanai, "primo" esaten giñon alkarri harek eta nik. Bixok Aranbarri giñen, eta han galdiek eitten dittue harrapatzeko, e! Aber ze nola giñen primuek eta. Aittak giñutzela anaixak. Aitta edo ama esan ezkero jodiduta genden, apeillidua kanbixatzen zan. Eta aittak giñuzela anaixak eta. "Primo" esaten ziguen handik aurrera. Eta halaxe txarri haundi hori hil gendun. Eusteko soldadu nahikue bagendukela txarrixai eta hiltzeko hamen eitten gendun bezela. Eta halaxe ein gendun, sangrau gendun eta lasto mordo bat juntau gendun eta eman genion su txarri horri eta: "Je, je, los vascos van a comer el cerdo enseguida, ya están quemando". Esaten ziguten.
-Sekula ikusi gabe igual.
-Han sekula zeriken ez. Beste tipo batera eingo zeben. Eta hala behintzet. Ondo erten zun eta ondo.
-Zenbat denbora egin zendun soldauskan?
-Ba soldautzie nik´e hamahiru hillebete eta etxien lau ein nittun; gitxi.
-Baiña rekuerdo onak.
-Bai, nik soldautzie. Ene! Zenbat gezur sartzen nixen nik ofizialei eta. Baten akordatzen naiz, bageunden meza-kanpainan Antsoainen, meza-kanpaiñan bagaure eta, hainbeste denporan firme, baiñe ni mobidu nintzenik ez nion iritxi baiña... Etortzen da sarjentue eta belarrixan onduen esan zien: "Aranbarri, por qué te has movido en la formación?" Eta han ez da esateik egoten ez zeala mobidu, e, laste hurrengo kontestazixue harena badakit nik ze izengo zan: "Y encima me dices mentiroso" esango zin. Ixilik. "Después de romper filas, veinte vueltas alrededor del patio" esan zin, eta. Hala jun zan eta neure artian pentsau nun: “Ez dakik asko zeiñekin habillan. Nik hogei buelta hemen eman? Ez diat pentsatzen. Hala "rompan filas" ein zienin jun giñen barrakoira eta, barrakoiek literak eukitzen zittun bat eta bi eta hiru, eta goikun tokatzen nintzen, eta han goixen hola atzea samar jarri ezkeo ez zan behetik ikusten, eta etorri da sarjento hori ta, kuarteleroak nobedadie eman ber izeten du sarjentue etortzen danien: "Compañía, sargento!", eta danak firme jarri ber, eta. Hori nere billa etorri dek, neri ez zixek ikusiko horrek. "El que he dicho que haga veinte vueltas es de esta compañia, si sale ahora no le va a pasar nada, pero si no ya veré yo". Eta bai, egon hadi, hik ez nauk ezautzen ni oindik. Hala bota zun azkenego desafixue, ondo ezautzen niñula eta ikusiko nula, berak pentsauko zula ze in nerekin eta. Hala, handiken atie zuzen zauen bere despatxora eta ikusi nun nola jun zan. Ointxe dek nere sasoie. Ointxe jungo nauk ni horrena. Jun nintzen, bidien akordau ziten ze esan, eta atie jo nixon eta, "adelante" esan zin. "Eh, eres tú el el que he dicho yo que hagas veinte vueltas". "Sí mi sargento, me han dicho en la compañía que usted ha estado preguntando por mí allí, me ha tocado limpiar la perola y cuando he ido allí me han dicho que ha estado usted allí." "Vale, vale, no hagas ninguno". Oin txupau itzak hori, pentsau nun.

Egilea(k): Juan Martin Elexpuru (Badihardugu Euskara Elkartea)