Martinen umetako egun bat

Transkripzioa

- Nik, nere lana izaten zan, goizen, jeiki. Aittekin itten nun lo, aittekin batera, ohi baten itten gendun. Aittek esaten zin: “Tira, Martin, muittu hai, lanak itteko zerek eta”. Beno. Goizen jeiki ta jarriko ziten kafea o kafesnea o jarriko ziten. Ezta? Eta gero esango ziten: “Beira, oain oillo-etxea jun behar dek”. Oillo-etxea izaten zan hemendi larehun bat metro inguru izaten zan oillo-etxea. “Oain oillo-etxea”. Ta hure. Goizen jun, txuloa irekitzen nien oillori, jana ematen nien ta etxera etortzen nitzen. Ta etxera etorri ta gero hurrengo lana izaten nun, ba, esaten zin: “Zeak esan dik, apaizak esan dik meza laguntzea juteko”. Ta meza-laguntzaillea neoni bakarrik neon, beste mutillek alde in zuen aurretik zerenak, eta meza-laguntzen. […] goizetan hola. Zazpitan eo zazpi t´erdik, zortzitan izaten zan meza, ta hola, geo meza laguntzea. Gero etortzen nitzen etxera handik. Etxera etorri ta ogi-kozkorren bat´e jango nun, hola. Ta geo dotriña ikastea. Dotriña. Beatzitako, e? [Goizen] beatzitako dotriña ikastea juten [giñen]. Ta han zeon emakumezko bat, ez zun titulue, ez zan maestra, ez zan… baiño zaletue zan umeri eakusteko zea; beak zekin guzia erakusten ziun. Guri moldezko letra harrek erakutsi ziun. Bai. Eskribitzekoa ez, e? Hori ez zekin.
- Moldezkoa.
- Moldezkoa. Moldezkoa esaten diou /esateyou/ ba liburuei, liburuko letrea da moldezko... Hori jakingo dezu /jakingozu/, noski. Bai. Ta han, han ikasi gendun; dotriñek eta danak, handik ikasi giñun. Bai. […]
- Nun ematen zenduen hoi?
- E?
- Nun ematen zizkizuen…?
- Hantxe bertan. Hantxe bertan, dotriñetxen.
- A!
- Dotriñetxea esaten [giñekiun], dotriña emateko etxea zeon, lekue, kuartoa zeon.
- Elizan bertan?
- Ez, ez, aparte zeon hoi, zimitoriyon. Beste gauza gehio´re… billerak eitteko, elizeako zerbait behar zanen eo hau zala eo segiziok eta gauzak eta bakarren bat hiltzen zan garaien… Gero ardoa ta ogie´re ematen [zien], berriz, mezeta juten zienantzat eta biltzeko etxe hoik hola zien. Bai. Hola zien kuarto hoik. Bai. Gero, hangoa eitten gendun, etxera juten giñen hamabitan ateata, ta bueno. Geo, ba, aatsalden berriz´e juten giñen ordubateako, eo ordubitako. Jarri ordubitaa, bai. Ordubitako juten giñen ta ordubitan juten giñen ta goizen ikasi genduna aatsalden galdetzen ziun, sailleen jarrita, doktriñe, ta bakoitzek erantzuten gendun. Ta ez bagendun ikasi, ez gendun erantzuten. Ta esaten [zun]: “Ez dek ikasi, e?” ta “Ez dek ikasi” ta, bueno, ba “Biharko ikasi, e?” ta hola. Gero, hala, atsaldeko hori ein ta geo etxera etortzen giñen, ta etxekokin baten ardi ta oillo ta… itzulen ta… E? Ganauen itzulen ta danen ibiltzen giñen, ta bueno.

Egilea(k): Aintzane Agirrebeña (Badihardugu Euskara Elkartea)