Harraska erreka zuloan

Transkripzioa

- Eta argiya, bazenuten argiya baserriyan?
- Bai. Argiya beti... argiya ezagutu det nik.
- Beti ezagutu dezu.
- Bai.
- Baiño garbiketak eta iteko?
- Hor beheko errekan zulo bat in genun, arropa garbitzeko tokiya, labadora, labadoria.
- Lavaderua.
- Bai.
- Eta juten ziñan zu?
- Bai. Gehiena neri tokatzen zitzaiten.
- Zuk garbitzen zenun?
- Ta, nola, nola izaten zan arropa garbitze hori? Arropa hartu eta...
- Arropa, lehendabiziko, beratu etxian, zinka haundi batin. Lejia pixka bat eta jaboia botata, ur epelakin. Ta gero han guri-guri izaten zen ta morroskatu harrian. Hiru harri zian, morroskatu dena.
- Arropak denak banaka-bakana.
- Bai, bai. Garbittu...
- Bai.
- Gero jaboia eman berriz, uretik pasa ta jaboia eman, ta berdian, zelaian. Zelaian jarri mantxak eta kentzeko ta txuri-txuri iten zen zelaian.
- Orduan han labaderuan frotatu edo...
- Eskuz garbittu. Bai.
- Morroskatu iten zan.
- Holako harri batzuk zian ta, frotatu iten zen han.
- Eta gero jaboia kendu iten zenion arropari? Aklaratu ere bai han bertan iten zen?
- Bai, bertan. Ta gero, berdian, jaboiez bete ta berdian zabaldu. Txuri-txuri iten zen gero, berdian.
- Eta ze iten zenuten, berdian zabaldu egunez edo gauez?
- Igual, egunez igual. Ta eguraldi ona baldin bazen gabian'e bai. Gabeko zeruk'e txuritu itten zun.
- Ta ze edukitzen zenuten han, ordu batzutan?
- Bai.
- Horrela... denbora luze xamar bat eduki behar izaten zan?
- Bai. Egun erdi bat edo bai.
- Eta, gero berriz?
- Berriz'e erreka eraman ta astindu, garbittu. Lehortzera gero. Bi egun pasatzen genittun. Orain labadoran ordu erdi batean iña dao biño...
- Arropa garbitzen hasi, ta arropa zabaltzerako egun bat pasatzen zan?
- Bai. Gehiago igual askotan. Horrela, berdian ta edukitzen.
- Ta arropa txuriya ta kolorezkua berdin garbitzen zen?
- Bai.
- Igual. Jaboi berdiña erabiltzen zenuten eta...
- Bai [...]
- Jaboi bat bakarra egongo zan orduan, ez?
- Tximbo ta Lagarto ta bazien.
- Horietakuak?
- Bai. Baserrian bertan jaboia iten al zan?
- Bai, itten zen, bai. Nunbaitte iten zien. Hona saltzera etortzen zien, guek ez.
- Zuek ez zenuten... zuek erosi iten zenuten.
- Erosi bai.
- Baiño Tximbo eta Lagarto eta horietakua, ez? Trozokua.
- Bai. Beste zera trozu bat zan, gurin xamarra. Lezoko andre bat etortzen zen saltzera.
- Ta arropa garbi-garbiya gelditzen zan ordun?
- Bai.
- Gero arropa jaso?
- Lehortzen zanian.
- Lehorten zanian jaso, eta plantxatu edo jaso edo?
- Jaso. Horrela, janzteko espezialak ez zianian ez zian plantxatzen.
- Baiño tarteka plantxatu're bai.
- Bai.
- Zer plantxatzen zenun?
- Laneko arropak eta denak.
- E?
- Laneko arropak eta plantxatu.
- Plantxatu.
- Kanpora joan behar ziren arropak.
- Ta ze plantxakin?
- Orduan zen... ematen ziren su gaiñean. Plantxa beltz batzuk su gaiñean berotzen zian. Orain bezela ez zen entxuferik orduan.
- Eta ze su zenuten zuek baserrian?
- Ekonomika.
- Ekonomika zan.
- Bai.
- Txapa.
- Bai.
- Han berotzen zan plantxa?
- Plantxa bai.
- Eta harekin plantxatzen zan.
- Plantxatu.

Egilea(k): Irati Lizeaga (Badihardugu Euskara Elkartea)