Hazparne, larrugintzara zuzendutako herria

Pasarteak jarraian erreproduzitu

Hizlaria(k): Xarriton, Piarres

Deskarga:

Bideo hau erabili nahi baduzu, jarri gurekin harremanetan eta kalitate onean bidaliko dizugu. Ez ahaztu mezuan HAZ-001-012 kodeko bideoa nahi duzula aipatzea: ahotsak@ahotsak.eus

Txertatu bideoa:

Tamaina:

640 x 480

960 x 720

Hazparnetik Aturri aldera doan ibaian hamahiru eihera ziren, baina horietarik hiru bakarrik garia edo artoa ehotzeko. Besteek zenbait zuhaitzen azala ehotzen zuten (haritza, ametza, gaztaina) larrua tindatzeko tinta egiteko. Larru-apaintzaile ziren hazparnetar asko. Biziki lan zikina. Larrugintza hondoratu egin zen alemanak produktu kimikoak erabiltzen hasi zirenean. Askok Ameriketara emigratu zuten, bereziki Kubara, Habanara. Irakasle bat doktoretza tesia egiten ari da Hazparnetik Kubara joandako larru-apaintzaileez.

« Aurrekoa Hurrengoa »

Proiektua: Euskal Herriko Ahotsak
Elkarrizketatzailea(k): Xan Aire
Data: 2010(e)ko urtarrilaren 25a
Iraupena: 0:03:30
Erref: HAZ-001/012
Kodifikatzailea: Juan Martin Elexpuru
Emalea: Xan Aire
Gaia(k): Ekonomia eta industria » Industria motak » Larrugintza

Transkripzioa

Zer egin zuten. Liho hori. Lihoa galdu zelarik. Etxean lanik ez. Gaztenak ihartu zirelarik, eta haitzak ere bai, zeren haitzaren azalarekin ere zer egiten zen? Gure etxearen beherean, larregain beherean, eman dezagun, hor baduzu ibai ttipi bat, ttipi bat, joaten dena Beskoitzeraino. Eta Beskoitzetik gero Baionaraino ta gero Aturrirat sartzen dena. Eta hor Hazparnetik eta Beskoitzeko mugaraino baziren hamahiru errota edo eihera, erraiten zen bezela. Baina hamahiru edo hamahiru edo hamalau eihera hoietarik, hiru ziren edo lau, bakarrik, ogia edo artoa, garia eta artoa […] zirenak. […] ehotzen ari zirenak. Besteek zer zuten ehotzen? Besteek, taneriak deitzen zirenak, hoiek ehotzen zuten gaztan azala edo zuhaitz azala; haitz azala; ametz azala. Zeren horrekin gero, errauts horrekin, hori emaiten baitzen trenpan, urian, eta hor ezartzen ziren larruak. Larru apaintzale ziren hazpandar asko. Eta hola zuten egiten, larrua apaintzen, errauts horri esker. Ta ezagutu ditut gure auzuan hortan ai izanak zirenak; lan zikina izigarri, larru apaintzaileena! Larrua behar baitzen lehenik ganieta handi batekin, labanarekin larrutu barnetik, garbitzeko haragiki guziak eta gero utzi hiru urte, bi-hiru urte behar zen utzi trenpan. Eta, bainan, horiek oro bukatu ziren. Zeren hor ere Alemanian hasi baitzen konpetentzian egiten larrua, larru garbia, ta, egiten "kimiarekin", produktu tekniko batzuekin, teknika berriekin, eta orduan akabo izan zen. Eta ze in'tzuten Hazpandarrek, hortan ohituak zirenek? Joan ziren Ameriketarat, ta gehienak hazpandarrak, Kubarat, La Habana. Badakizu badela Hazparnen orai gazte bat, ai dena, Kuban egona, izena dena Zuburu, eta emaztia hangua du, Kubakua, ta haurrak ikastolan ditu Hazparnen, andere horrek, eta berak, bukatzera doa bere tesia: "Hazpandarrak Habanan". Kubako Habanan.
- Ta, zer zuten Kubara joaiteko...
- Han ofizioa baitzuten! Tanerrak ziren, eta taneriak lauehun hazpandarren izenak baditu atxemanak Kuban aberastu direnak larru apaintzale bezala. Laurehun baditu atxemanak; Hazparneko izenak, denak Hazparnetik ateraiak. Zubururi galda zaiozu. Han duzu Xilbeindiko ondoan bizi, gizon hori, gizon gaztia da, tesia doktorala, espainola irakasten du hemen, fakultatean, ban ber denboran bere tesia [...] emigrazioari buruz.

Egilea(k): Aitor Errazkin