Tratua saltzera Eibarrera eta itsasontzietara

Transkripzioa

- Leheno… Jesus! Bolada baten itten giñuzen… Korrika asko in ber, ibiliya naiz, ta bai andria’re, biyok.
- Bai, e?
- Hasi giñan, gero zea, tratuakiñ ta demonio guztiyakiñ, benga, benga… Gabian erretira orduko beandu, ta goizian bost eta erdik, seiretako…
- Goiz.
- …arriba. Ta hemendik Zumaira, astua ta karro zahar bat bagendun, ta haekiñ. Ta geo zaldiya ta karrua, eta haekiñ. Haundiya iruitzen zitzaigun. Ta holaxe.
- Eta Zumaira tratura?
- Ez, ez, ez. Eibarra.
- Eibarra.
- Eibar aldea […] treneako, Zumaiako estaziyua. Eibarra. Udazkenian behintzat, tratua asko.
- Eta zergaitik Eibarra? Gehio saltzen zan Eibarren?
- Bai! Oain kanpotik etortzen da tratua danian, plazatan, kanpoko fruta o zeakiñ. Guk sagarra ta tomatia ta hortakuak eukitzen giñun. Ta patata, patata […] ez, sagarra ta tomatia udazkenian. Patata itten gendun… berrogei zako ta eraitten giñuzten…
- Bai, e?
- … [hazittan]. Ba… beatzi barku geneuzkan Getaian, ta haientzako patata iñ in behar izaten gendun. Haiek atuneta ertetzeko, igual bi milla kilo.
- Bi milla kilo, e?
- Emanaldi baten, lehendabiziko, hasierakuan. Tratoria kargatu, ta molla. Geo, tipula’re asko itten gendun.
- Eta tipula’re bai, e…
- Tipula?
- …barkotako?
- Bai, bai, bai. Asko. Tipula […] jartzen gendun. Ta geo bestia porrua. Porrua’re asko. Ta segi.
- Eta zuzenian molla jun, ta… arrantzaliei…
- Bai, bai. Denda, denda zeatuta eukitzen zuan, dendak eukitzen zittuan hoiek, danak, barko hoiek. Beti hamar barku o eukitzen zituen, ta hoiek. Haiek etorri orduko itsasutik igual egualdi txarra o […]. “Baatoz ta holako… honenbeste kilo patata, o horrenbeste tipula, o horrenbeste porru” o eskatu […], osatu in behar.
- Tratoria hartu, ta…
- Tratoria hartu o […]. Geo, azkenian zeak, andriak karneta atea zuan ta […], zeakiñ, kotxiakiñ, furgonetakiñ.
- Ordun zuen, zuen patatak eta atuneta eramaten zian?
- Asko!
- Marmitakua iteko!
- Bai, bai, bai. Marmitakua iteko o bestela jateko, nik ez dakit zertako eramaten zittuen.
- Bai, bai.
- Baiña asko, asko patata. Geo dendak laga ziyon, ta dendak laga ziyonian akabo, gu’re mutu geatu giñan.
- Eta, ordun, arrantzaliak eta horrela ibiltzen zituen, ba, porruak eta tipulak eta jasotzeko baserritarrekin tratua zuzenian?
- Ez, ez, ez. Guk denda, guk iñ itten gendun tratua.
- Dendakin zuzenian.
- Dendakiñ eitten gendun guk tratua zuzenian.
- Eta gero dendakuak, e…
- Dendakuak barkutakuak. Guk dendatik kobratzen gendun ta dendaiyak esaten ziun. “Zuek ekarri honenbeste kilo o honenbeste gauza”, ta “Bale!”. Ta eamaten gendun, ta guk molla bai zuzenian barkura eraman. Baiña…
- Baiña…
- … dendakuak.
- Diru kontuak dendakuakin.
- Dendakuakiñ. Dendakuakiñ arreglatzen giñan.
- Eta esan dezu tratua askotan, garai batian behintzat, Eibarren iten zenutela.
- Bai. Eibarrea’re bai, Eibar’e… Larunbatetan ta juten giñan zea, kamiona hartuta. Bestela trena, Zumaiako estaziyoa trenea jun ta han fakturatu ta, zaldiya o astua o zana laga estaziyuan ta bueltan etortzen zanian trastiak hartu ta itxea.
- Eta, zergaitik Eibarrea? Zarautzen baiño gehio saltzen zan Eibarren?
- Bai, bai, bai. Askoz gehio! Hemendik jende asko juten zan ordun Eibarra.
- Eibarra.
- Bai. Askoz gehio! Eta orduan, goizian goiz…
- Goizian goiz jaiki behar, ta sekula ez nun jarri despertadoreikan!
- Ez, e?
- Ez.
- Oillarrakin jaikitzen ziñan, o?
- Oillarrakiñ ez, ez. Bestela! Jartzen zitzaiten buruan, ba, “holako ordutan jaiki behar naiz”. Ta ordu hortako beti tak! Beti tak, zuzen esnatu.

Egilea(k): Miren Zabaleta