Eultziaren inguruko azalpenak

Transkripzioa

- Hemen egiten zenuten eultzia?
- Bai-bai-bai... larrañetan!
- Oroitzen zara nola?
- Bai-bai.
- Lehendabizi joan behar zen alorrera eta ebaki, ezta?
- Bai-bai-bai.
- Zer ebakitzen zen eta nola, zerekin eta...
- Guadaña, la talla...
- I(gi)taia edo...
- Bai.
- Harekin zer egiten zen? ebaki edo moztu edo...?
- Ebaki.
- Eta gero, ebaki ondoan, zer egiten zen?
- Ekarri larrañera, ta gero ultzëak iten tzire, ultzëak, eta... bi, bi, bi... beak, lotu, bere ikullutzeki ta, oi? ta... orduen, ingurua-ingurua-inguruan? paratu... los trillos, trillos, cuando sierran abajo?
- Bai, nola erraten da trillo? estrazie?
- Estrazie! ¡mejor que yo sabe!... mejor que yo sabe, a mí ya me han olvidaö. Eta gero, abre batekin, troteantrotan- trotian? pues, ultzia de-... pikatu dena! atsaldean, t’ite(n)... t’eten e, iten tzuen... agotza, eta mandrekin, e... bialtzen zuten al pajara! ordi.
- Ahoztegira?
- Aoztegia, bai, aoztegia; eta... esto...
- Pikorra?
- Eta pikorra? con... con palas, dena aizaratu, segun nola maten tzuen aizea? pues, dena... garbitzen tzuen, aizëak, eta... maztekiak? bildu agotzak, eta... con una pasadera o una griba? pues, quitar las pajas y dejar el montón bien hecho, bien limpio...
- Bahe, edo galbahe edo, nola erraten zaio? pasadera erraten zuten? eta horrekin zer egiten zen?
- Te, orrekin? pasatu, eta... gero, agotzak pues, gelditzen tziren pasaderetan, eta gero? granua, dena... pues, lurrera, bien... garbittuak, eta gero? zakuetan, dena... arke batëan, ao-, aoztegien? urte guziko?... bai. Gero, ematen tzüten, grano ara... errotara –el molino–, ta... gero? an iten tzuten irina, gero karri etxera, etxera? ta miramon goizëan? ta, iten tzuten? ogiak, eta... ta orduen? labeak –eran los hornos–, pues... t’abarrekin eta egurreki(n)? ongi... ongi beroa, paratzen tzuten ladrilloa guziak, eta gero?... gero atea in tzuten... ogiak, ongi egosiak eta... ¡ya lo creo! ogia goxoak... eta ola.
- Eultzia egiteko lehenik ez zen larraina prestatzen? garbitzen?
- Bai-bai.
- Eta nola garbitzen zen?
- Pues, urte... urte batiän? atrara tzen... tzen belarra, eta... altzurreki(n)? ura dena xi-, xierradatu-xierradatu? pues... kendu, eta gero... gero, beak iten tzuten muñigak? bildu, aiek bildu... bezkoa batera? eta iten tzen una... nasi ura uräki, eta gero etx-, larrain guzietan, ura paratu por... denetan, eta ke-... ke-ken, gelditzen tzen larraña pues ongi, bai-bai. Gero maztekiak, maztekiak eskö ateki? dena garbitu, bai.

Egilea(k): Koldo Artola Kortajarena