Gerra ondorenean askatasunik ez

Transkripzioa

- Koko jantzitta ta, hori hainbeste be ez, porke orduan hori debekauta egon zan. Han, ni akordatzen naiz, gabe baten afarixa in nere anaiak eta, eta, zera, filarmonikia… han bertako… bertan hazittako bat, eta etorri zan filarmonikiakin. eta ez dakit zelako bersuak kantau zittuela eta kuartelera eruan zittuen, kantau zebelako gabian! Bai! Ta hantxe geratu zan fitxia e! porke ni juan nitzanian… etara neban zera, pasaportia. Eta etara bihar zan “buena conducta” edo “no sé qué” handik, kuarteletik. Eta nik Guardia Zibilak ezautu itten nittuan hanguak, porke ni tabernan nenguala etortzen zian harek Elgetara, Zabalanera, eskopetak probau bihar zittuenian, Guardia Zibilak etortzen zian. Eta etortzen da sargentua eta... Eta nik ezautu itten nittuan harek, oseake ni kuartelera juan nintzan, ezta? baiña trankil, porke harek ezautzen nittuan nik eta. Juan nitzan ta esan ostan: “Tu ya le conoces a este?”, erakusten dosta nere anaia, “Sí, ¿qué le ha pasau?”. Bah antxe geratu jakon fitxia. Kuartelera eruan zittuen eta fitxia hantxe zakan, eta sinplemente gabian kantuan in zebelako, bersuak edo ez dakit ze. Oseake, hain zeuan dana bajo… ez zauan ezetarako…ez zotsuen lagatzen ezebez. Ta euskeraz-ta kantatzen baziñuan, gaiñera, ni te cuento!
-Txibatuak bazeuazen herrixan?
-Bai, bai.
-Ezagunak edo…?
-Bai, ezaunak izango zian, porke herri txiki baten danak ezautzen dia eta nundik kojeatzen daben be bai, euskeraz itten bozu erderaz itten bozu, etxian ze anbiente daken, zelan datorren atzetik datorrena be… ba bai. Angiozarren ta holako herri txikittan danak ezautzen dozuz. Eta, ba, baten batek sartu zotsen txibatazua, bai. Nere anaia ta kuadrillia! Harek han egon zian. Kuartelera eruan zittuen, euskeraz kantau zebela bersuak edo ez dakit zer, ta auskalo! erak pentsautako berson batzuk igual izango zian, baiña haren fitxia hantxe geratu zan.

Egilea(k): Alicia Etxaniz Ortiz (Ipintza institutua)