Gerran desagertutako Migel anaiaren istorioa

Transkripzioa

- Eta zer moduz konpontzen zan bera soldauekin? Zer moduz eruan zeban?
- Bueno, hainbestian, hainbestian. Gero etorri zuan anaian desaparezitzia; hauraxe gogorra izan zuan.
- Asturiasen edo?
- Ez, Asturiastik buelta dana ein eta. Hiru bidar-edo heriduta egonda jeuan. Baten kartutxeran sartu jakuan balia, beste baten hankak erre jittuan hor Teruelen, hotz haundi harekin, bota-ta guzti. Hankak erre. Etxian be egon zuan eta. Hiru bidar egon zala eta frentera juan biharrik ez zebala izengo, esan jotsen. Bitorixan jeuan, Santiago egunian Maria izan zuan bisittatzen, eta satisfetxo mutilla, koronelan asistente-edo, eta gehixao ez zeukala frentera joan biharrik esan zotsela eta. Eta Ebruan emon juen hor kontraatake haundixa gorrixak, eta hartu eta Ebrora eruan zeben. Eta lagunak alkarri seiñak emunda zeuken, ba zeoze pasatzen bajakon bestiak abixatzeko, eta holaxe kartia etorri jakun ba Migel Arregiren lagunak ziela eta haura joan zan lekuan iñor bizirik ezin zeikiela geratu. Muluakin sakon batetik zoiala eta haura joan zan lekuan ba, eta gero gorrixak abanzau ein zebela eta ezin izen zebela rekuperau gorputzik, baiña haura han hilgo zala. Eta haren zerakin, kartekin ba… A, gero ba zera, zertifikaua eskatu giñuan Aiuntamentuan aber ba zera; edo ez dakit aurretik eskatu bagiñuan be: "que Miguel Arregui está luchando en el frente del Ebro, en el Batallón C de las Navas" Afrikakua, eta zertifikau hoi etorri jakun. Eta, klaro, hil ta geroko zertifikaua zan haura, eta gero ez zeben nahi izen rekonozitzeik, eta ez zan sekula ofizial hil haura. Osea, sei pezeta ero etxakixat zenbat izeten zan, hiru ero, hilddakuen gurasuak kobratzen zebena, eta gure ama ez zuan sekula aillegau. Makiña bat zertifikau bialdu juan aiuntamentutik zerera, Afrikara, baiña kobratzen jotsen zera, seillua-ta ez dakit zer eta badakit zer, sekula kontestaziñoik ez zuan etorri.

Egilea(k): Juan Martin Elexpuru (Badihardugu Euskara Elkartea)