Umetako jolasak: hanka-koskoka, sokasaltoan…

Transkripzioa

- Eta esan dozue "hanka-koskoka". Hori ze…?
- E: "Hanka-koskoka". Ba, hori da lurrien markau joku bat…
- Lurrien holan marguakin ipintzen zan… Iratik be eingo zauen hori jokua.
- E: … eta gero numerau eitten da, ta hankiekin erun bihar dozu harrixa.
- Bai, lehelengo bota holan "rak!" ta…
- E: Daz diferente… Zuek be eingo zauen holako…
- Bai, bai, "txingor-gaiñian" edo…
- Klaro, eske hori esan […] izen desberdinñakin…
- E: Eta klaro, igual izena desberdiña izengo zan: "hanka-koskoka".
- "Hanka-koskoka"…
- Bai, hori da.
- Bai, zortzi numerokin edo…
- Edo zazpi edo…
- Edo sei.
- Edo sei edo segun, diferentiek zien. Gero, sokasaltoka izeten zan, ba, "a alturitas, a…"…
- Bai, emoten dozun [jokua], ba, saltoka edo holan ipini tiraka ta salto ta holan…
- Eta soka-saltuan kanturik eitten zenduen? Edo ze izaten zan, erderazkuak?
- E: Baiña erderazkuek, erderazkuek. Euskerazkuek, enee… pentsau be ez!
- "Quisiera ser tan alta como la lu-na".
- Eta "a alturitas" izeten zanien…
- "A alturitas" zan "primera", "segunda" ta horrek zien.
- E: Bai, ta "una vez la caurta y la quinta" mutillak han begira aber gonak noraiño jasoten gauen ikusten.
- Eta beste bat be bai zauen: "Me casé con un […] solamente por rey, rey, rey… Me subí a una cama alta y no podía…"
- Eta horrek kantuok ze ikasten zenduezen, kalian?
- Bai, ba, batak bestiai; klaro, nausixei entzunda.
- E: Gaiñera, alrebes zenbat gauza estaen zien?
- Klaro, bai.
- Klaro, baiña ulertu be…
- Ulertu be zer esaten gauen be ez. Zenbat kantu ez gekixala zer esaten gauen be ez!
- "Pote-poteka" be esan dozue, ez?
- E: Baita ere "pote-poteka".
- Bai, "pote-poteka" sartzen zien pote baten harri batzuk eta ipintzen zan bat —taldie, eta bat—, toketan jakona, geldittu biher zan potiakin eta gero bestiek ezkutau ein biher zien. Eta gero zuk topau ein bihar dozu. Eta "pote-pote-pote…"
- E: Bai, baiña potie bota biher zan urrin.
- Hori da. Ta gero haren billa fan eta gero topau, ez?
- E: Eta gero haren billa faten diezen bittartien, urtetzen bazan beste bat, ba… Hori da apurtxo bat "tenteka" moduen, e! "Tenteka" be antzerakue zan.
- "Tenteka" zelan zan?
- "A tentes", erderaz esaten dotsie "a tentes".
- E: Ba, hori zan antzerakue, pote barik, baiñe antzerakue zan.
- Ba, bat geldiketan zan, kontau hainbeste zenbaki, bat gelditu eta gero topau. Eta gero, bata bestiei, ez badotsun harrapatzen, eitten dozun komo kataia leetxe. Ta azkena ez bazauen… —klaro, bestie dabil, bille zabillen— eta suertie zan, ez badotsen topetan, librau eitten zauen ta danok libre berriro. Ta hola ezkutuen ta holan.
- E: Bera faten zan beherutz, ba, goixen euzenak urten eta… "Tenteka".
- Ta gero "tape-tapes" guk be bai.
- Eta hori ze…?
- Hori da… Hori eitten zan asko kalien be bai, eta guk etxe barruen be bai.
- E: Etxe barruen [gehixenez].
- Bai, eta erropakin, ba, igual taldeka ein, ezta? Eta bi gorde biher diez bi. Eta gordetzen giñen igual Espe ta neu eta tapau —bueno, txamarrie be ze eukiko gauen… ba, abrigo bat edo zeoze— . Ba, tapaute. Eta gero etorri biher zan bestie eta azertau zeintzuk zauzien barruen. Ba, hau edo bestie… "Tape-tapes", tapau, "tape-tapes" esaten gutsen.
- E: Bi edo hiru […] barruen. Ta mutiko […] batzuk eskue sartzen.
- Bai, aprobetxau eitten zien ondo.
- E: eta gero, oin pentsetan nenguen, "tenteka" igual, hasarretuten giñenien, ba "Te vamos a mandar hasta el cementerio". Ikusi, orduen, kanposantua Arrasaten… Bielketie… Bueno, normalien ez zien faten, zeatik ha zan ya San Prudentziora fatie moduen. Eta oin ikusi nun dauen ya, e! Osea, herri barruen. Ta "Pues te vamos a mandar hasta el cementerio", "Joo.. —negar baten— hasta el cementerio no". Ikusi nun euen "el cementerio", e! Ta oin ya herri barruen geldittu da.
- Bai, jokuek horrek die.
- E: Orduen kalien jolasten gauen, kalien.
- "Txorromorroka" be esan dozue…
- Bai, "txorromorro". "Txorro, morro, piku, kaio, ke". Bata bestiei ipiñi ta zan "Txorro, morro…" Zelan zien atzamarrak? "Txorro, morro, piku, kaio, ke". Ta bestie, behekue, zauena, "Txorro!" ta "Ez!". Baiña hori igual gehixao mutillek, mutillek neskak baiño. Bai, zeatik zauen hortxe… Zelan da? Puritanismo. Zeatik hori mutillen gaiñien jartzie ta hori zan ya… Bueno!
- E: "Como a tape-tapes".
- "Como a tape-tapes". Hori zan ya apurtxo bat ausarta izan biher zan.

Egilea(k): Aintzane Agirrebeña (Badihardugu Euskara Elkartea)