Iferra, amillena eta beste haize batzuk

Transkripzioa

-Honek esan nostan, Arantxak, zuk haiziak eta eguraldixa eta asmau egitten dittozula…
-Arantxak? Ze Arantxa?
-Zure illobia uste dot dala.
-Nire lobie?
-Bai. Ozaeta uste dot dala.
-A, bai.
-Ezta zure illobia?
-Bai.
-Zuk haiziak eta ondo ezaguketan dittozula. Eguraldixa eta holako gauzak.
-Bueno.
-Hori Arantxak esaten dauen moduen, ezebez. Ba gaur, ba, hego haixie dabillela, ta oin ba urten dau iferlañuek, ta iferlañue izeten da hotzaue hego haixie baiño.
-Iferlañua zer da?
-Nortie.
-Iferlañua esaten xatsu?
-Guk iferlañue esaten dutsau.
-Iparrari?
-Ifarrai. Ta amillena esaten dutsau /esatetsau/…
-Guk behekua esaten xaugu, iparrai.
-A, behekua, klaro. Ha behetik da… bai, bai.
-Arantzazun, ni han hazittakua naiz, ta, beheko haizia xabilk!
-Bai, ba behekua. Guk ifarra esaten dutsau horri. Baiña Aramaixon, Kurtzebarrin, hor goixen mendixen urteten dau ba zerekuek, galleguek eta, esaten dan moduen, galleguek eta, guk ifar haixie esaten dutsau /esatetsau/. Amillena ta horreik bai, baiña zer, denporie besteik zer?
-Amillena?
-Amillena. Honeik askok denporamentue emuten dauenak, esaten daue, amillenari esaten dutsie /esatetsie/ hego haixie, baiña amillena ez da hego haixie. Amillena da haixe hotzaue; hau hortik Aretxabaleta aldetik datorrena, hori bai dala hego haxie. Baiño hor goittik datorrena da ifer haixie, hori ez da iguela, hori hotzaue da.
-Ipar haizia, hori goragotik dator.
-Bai. Amillena, e? Bai, gallegue edo esaten dutsie.
-Eta ipar-iparrari? Klaro, zeatik gallegua da Atlantikotik datorrena; ipar-iparra? Zeatik e…
-Anbototik datorrena.
-Eta horri zela esaten xatsue?
-Iferra.
-A, hori iferra.
-Hori iferra.
-Eta bestiari, galleguari, zela?
-Ba galleguari esaten dutsau hemen amillena.
-Amillena, guk gallegua esaten dogu.
-Ez, hori gallegua, bai, ba antzerakua izengo da, ze…
-Gallegua… naparra… Naparrukua, naparra berriz, beste aldetik datorrena, baiña ha be iparretik, ha diferentia da.
-Baitte. Guk hori ez. Guk hemengo, nik hauxe, hego haixie datorrenien ba igarten da epelaue etorten dalako. Ta hori amillenri edo galleguoi edo zuk esaten dozunoi, hori da asko be hotzaue. Ba iferra edo hori nortioi.
-Bai, nik ez dakit, nik ez dot asko entenditten hortaz, baiña uste dot gero naparra, napar haizia, hor Frantzia aldetik eta etorten dana, hori, horrek lañorik ez dau ekarten, baiña hotza izugarrixa.
-Bai, iferra, guk hemen iferra esaten dutsau horri.
-Napar haiziari?
-Bai.
-Iferra.
-Iferra.

Egilea(k): Kepa Elortza