Almadiez eta inguruko herriez

Transkripzioa

- Zu ebili zira almadietan?
- Eh!... errateko, errateko pixka bat ez yaokorik. Pues... kemendik? bat... irur kilometrotan, sauntsi nintzan, igande batez, almaditzea, almadia baitzen? eta kor ginauden laguntzen, almadien... egozteko... uriala ta kontu? Orontzeko... Orontzeko batendako, konke... hala! guazen... kan, Sartzerañot, kan biar tugu... bear tugu eutzi? kan bear tugu lotu? konke... ah! pues hala! ere bai. Konke, pixkat kori, deus yago kori, kea... urrun-urrun, albo aietarik...
- Ikusi bakarrik, e?
- Ikus, ikus...
- Eta ikusi zenuen nola egiten zuten?
- Oooh!... anitz!
- Eta oroitzen zara nola egiten?
- Bai... bai-bai-bai.
- Nola, nola egiten zuten? lehendabizi ekarri behar zuten zura menditik, ez?
- Pues zu-, zur-montio bat?... baitze, deitzen ziren sezena, dozena, katorzena... irur... irur klase... ta medidara zie; eta orduan, bakotxak, kala, tramoak, deitzen tziren tramoak, bi metro zabaltarzun edo
kala. Gero... gero, zerekin, jarziarekin, lotzen zitien; jarziara... urrutxez!
- Bai, abellanoa, bai.
- Abellanoa (...) ta areki lan...
- Harekin lotu...
- Lotu? ta... almadia bakotxan? almadia bakotxan, xegun! laur, laur edo borz, borz tramo... exertzen zirien? ta hala!
- Eta erdian zer ezartzen zuten? roperoa?
- Roperöa.
- Bai? ez duzu erran...
- Ah! roperoa? bigarren tramuan faten tzire; ah! bazinakien…
- Bai, zerbait aditu dut edo leitu...
- Ah... ah, leitu. Pues, bigarren tramua, bi... bi palorekin? bi palo fuerte, gero... goit(t)iko eskin-, (...) bah! arropa guzia pues... alforjana, pantalon pare bat edo... atorra bat eta ez deus yaokorik.
- Eta ahuntz-larrua edo...
- Ah, ere bai... bai, larrua, espalderua.
- Eta jana?
- Ah, xana? pues kan, errietan.
- Herrietan egiten zuten?
- Bai, ya... ya faten tzire(n) ya, baz-, bazinakien ya, kemendik? kebendik ya egun batez? Isora... Isora. Kan? gab itra. Kan gab in? ta... kan az-, kan artzen ziren... xateko, biramoneko? ta hala! Arbayuneko fozean, igaretzen tziren... –aaai... sí e, nola deitze(n) zen?– Arbayunekoa? Arbayuneti igaretzen baitzen. Kan igaretzen ziren? almadia bakotxa, borz tramoko almadia bakotxa; gero, al-, fozetik igare ta? kan... kan luzetarzunan? be-, berze bat, bida, bi-bi almadiak esertzen zire an batian. Kaekin? pues jende guttiagorekin. Keben, kebendik kara... almadia bakotxean? bi persona, ta gero kandik, bertze almadia bat añaditzen baitzen bertzea ere? pues bi, bi persona’re. Kan, an Zaragozarañot edo kaitra?... Tudelara? Zaragozara? hala! saltrza almadien. Ta luego ere ez saltzen? eta buelta... buelta etxea, saldu bage.
- Eta buelta nola egiten zuten? oinez, trenez… nola?
- Aaah! trenez, Iruin-, Irunberrirañot trenez. Gero kor bazen auto... autobus bat bazen, kona igateko; autobus... eztaki(t), txikin bat? a... zomat? zonmat? amalaur edo amaborz, ya... etzeiteken ya sar jendia geiago, eta trasteak, aizkura ta sirga ta guziak? goitti, bakara deitzen baitzen? pues... an igaten zire. Bai, auto... auto bi... Sälacencako auto... bi autobus baziren? rueda mazizareki... eta, t’ak ere etzuen pintxatzen, ez.
- Eta hemendik behera, hemendik beheiti, zein erritatik igarotzen zen almadia?
- Oooh! kebendik? Espartza, Sartze, Gorza, Ustaitze... ya Nabaskoze bastante... un poco aparteago, Nabaskoze. Kandeik? hala, Irunberrira!... Irunberrira. Ikusi dugu, bai, almadia, boooh!
- Bada hor beste herrixka bat, Ibizta (Ibiltzieta), herri ttiki bat...
- Bai.
- Espartzatik beheiti...
- Bai.
- Ibizta, ezta? eta gero Sartze (Sarries)...
- Sartze.
- Eta gero Gorza (Güesa)?
- Gorza.
- Eta gero?
- Ustaize.
- Ustaize (Ustés); baina lehenago?
- Gero Nabaskoze.
- Lehenago? Ustaize baino lehenago?
- Ah! bueno, kanp-, badago bai, Itzalle, Itzalle... gero...
- (Bultzatu nahiz:) Uska-...
- Uskartze erran dugu; eztugu erran?
- Eta Galloxe (Gallués) edo, nola da? txiki bat, eskuinera...
- Txi-, txikin bat eskuiera; nola deitzen da kori?
- Galoxe edo?
- Galluex! badakizu...
- Bai? eta zuk nola erraten duzu? Galoxe?
- Galloxe... Galloxe da.
- Kaserio bat ere badago hor...
- Ripalda!
- Beste kaserio bat ere bada barneago, Zerrenkano edo...
- Oooh! ura kan... Pardixerrian da, da ura.
- Eta Rakas?
- Kan, Pardixerrian.
- Biak? Zerrenkanos eta Rakas, biak dira Pardixerri?
- Biak, biak; ene abuelo zena zen, kan, Zerrengano... Zerrenganorik, bai.
- Bai? hangoa zen?
- Kango, kangoa zen.
- Baina badira bi Zerrenkano, ezta?
- Bah! bide dëtra, bai, Zerrengano... Alt-, Gora? ta Zerrengano... Apal, edo nola deitzen da?
- Zuek nola erraten zenuten?
- Ah, pues... pues yo Zerrengano Gorakoa? te Zerrengano Apaleköa…
- Hala erraten zenuten, e? eta abueloa, nongoa zen?
- Abuelo?... Jose Miguel, deitzen ze.
- Eta zer, Zerrenkanokoa (zela diozu)?
- Bai, nik eztakit, Apalekoa edo Gorakoa zen; eztäit nik nongoa zen.

Egilea(k): Koldo Artola Kortajarena