Doktrina derrigorrezko ikasgai

Transkripzioa

-Zer ikasten zenuten, Matematikak eta holakoak?
-Bai, danetik. Matematikak eta Aritmetika edo.
-Dotriña?
-Dotriña’re bai, hoixe, apaiza etortzen zan ematea.
-Apaiza juten zan eskolara.
-Bai. Eskola bukatzen zanean maistrakin apaiza etortzen zan.
-Derriorra izaten zan dotriña?
-Bueno, ez zan pentsatzen ordun ez zanik dotriñaik eman behar, hartu behar, e. Ordun iñok ez zun esaten ez zola geldittu behar dotriñan, dana zan normala. Egin behar zan gauza bat, eskola bezelaxe.
-Dotriña euskeraz?
-Bai, hori bai. Euskeraz uste det behintzat, ez dakit erderaz ez ote zan. Ez, erderaz izango zan, e. “Soy cristiano por la gracia de Dios”, horrekin gogoratzen naiz da. Bai bai. Erderaz izango zan. Baiño euskaldune zan apaiza eta euskeraz hitz egiten gendun berakin. Baiño. Eta apaiza hoi asko saiatzen zan latiñez kantuk eta bueno, asko saiatzen zan.
-Nundarra zan apaiza?
-Berastegikoa zala uste’et. Bai, Berastegikoa.
-Euskalduna.
-Bai, bai.
-Eta maestra?
-Ibarratik etortzen zan, Tolosako Ibarratik.
-Euskalduna zan?
-Ez. Erderaz. Erdalduna zan. Gorrotxategi zon abizena baiño hari ez genion guk euskeraz hitz bat ere entzun behiñ ere. Eta egunero etortzen zan baita ere Ibarratik. Trenen Ikaztegietara etorri ta gero oiñez Baliarraiñera igotzen zan.
-Oiñez Baliarraiñera. Bide puxkat egiten zuen harek.
-Bai, goizeko beratzitako egunero Baliarraiñera oiñez.
-Eskola zer izaten zan, goiz eta atsalde?
-Bai. Goiz ta arratsalde, bai. Etxea bazkaltzea atzea ia ordu erdiko biden, lau buelta eitten giñuzen, goizen jun eguardin etorri, atzea jun ein behar zendun ordu bitako eta berriz atzea atsalden etorri. Bi ordu behar giñuzen biden.
-Ia eskolan baino gehiago.
-Hori da. Hori da.
-Eskolan esan dezu dana erderaz zala; euskeraz hitzik edo aittu ezkero kastiguren bat edo jartzen zizuen edo?
-Enaiz horrekin gogoratzen. Ez det uste honbeste. Honesteraiño ez det uste. Baiño erderaz hitz eiten zan, ein behar zan, hori bagenekigun.
-Eta lagunekin eta?
-Errekreon euskeraz.
-Eskolan dana erderaz.
-Eskolan, barrun ez, barrun ez. Ezta pentsatu’re.

Egilea(k): Juan Martin Elexpuru (Badihardugu Euskara Elkartea)