Hondarra, azpitarako eta obratarako

Transkripzioa

-Ta gabarra erabiltzen zan, bestela, hondarra eramateko. Nundik nora?
-Bai. Hondarra hartzen zuten, hor, hortik, Frantziko playa nola da? Hendaiako playa, badakizu non den, han, atzian… Hendaia playa izena du horrek. Handik hartzen zuten hondarra ta ekartzen zuten honara, Espaiñira. Baserriyantzako, baserritarrantzako, behiari botatzen zaio azpiyan, zera, pixa itian ta hori, iten du hondarrak txupatu ta lehorra beti. Obratara’e bai, obratako ekartzen zuten, ta gero guk ematen genun kamionakin obratara, baserritara ere bai, hondarra.
-Zuek erabiltzen zenuten obratan hondar hori?
-Bai.
-Ze iten zenuten horrekin?
-Horrekin, pues, raseuak eta paretak ta altxatzeko, ta blokiak jartzeko, ta adrilluak jartzeko ere nai, ta…
-Nahastuta?
-Porlana, zementokin, klaro.
-Porlanakin nahastuta. Zenbat porlan ta zenbat hondar?
-Botatzen da balde bat, guk bagenun neurriya, “balde de plástico”, balde batek du “la tercera parte de cincuenta kilos”. Hura, “pa doce paladas”. Hormigonerara, hamabi palada onak, hondarra, ta balde hura porlan. Balde harek dittu “quince kilos dieciseis kilos” o hola.
-Ta ura?
-Ura, klaro.
-Zenbat ur?
-Ura, balde bat ur o hola.
-Ta nahasteko, garai batian eskuz…
-Eskuz! Gu urte, ia, urte askuan eskuz ibilli gera, gero bagenittun ormigonerak eta gruak eta denak, biñon eskuz, masa iten genun guk beti eskuz, lehenogo, lehenogo.
-Ze erabiltzen zenuten, ze erramienta?
-Pala.
-Pala?
-Bai. Palakin.
-Buelta ta buelta…
-Bai. Biñon gero ya ormigoneran errazagua da, ura bota ta bota, ta dena nahasten da ta listo.
-Palakin buelta eman ta ze ontzi-edo erabiltzen zenuten, masa iteko?
-Lurrian.
-Lurrian?
-Zergatik in behar da masa, itten da, ez da itten guriya, eitten da sekua, zertik gero ein behar duzu paletakin hartu ta iduki paletan, pillota, ez da, guri-guriya iten bauzu, jartzen da paletan ta itten da dena eskapo. Pues pala lurrian, honek izena du, lurrian bada buztiña edo zikiña, lur txarra bada, zelaia batian o, izena da artesa. Txapa, bi txapa, hau bezala, alfonbra hau bezalako bi txapa, o bat, hau bezalakua ya bat, hor botzen da erdiyan hondarra, ta txapan, dire, txapan, ta hor gaiñian itten da masa nahastu. Zementua ta gero ura ta hor bertan itten da pilla bat. Horrek izena du artesa. Masa ittekua.

Egilea(k): Aitor Errazkin