Mateo Malaxetxebarria Lauzirika

Gernika-Lumo (Bizkaia) (1926-2015)

Biografia

1926an jaio zen Kortezubiko Barrutia auzoko Anbekonean. Ama marmiztarra (Mendata) zuen, 12 urtegaz Anbekora joandakoa; aita ostera, Foruko San Kristobalgo Garai baserrikoa. Bost neba-arrebatatik hirugarrena da bera. 6 urtegaz Kortezubiko eskolan hasi zen. Gernikako bonbardaketa ostean Fruiz, Mungia, Derio, Portugalete, Ortuella, Santurtzi, Asua... aldean egon ziren ebakuatuta bi hilabetez. Gerra ostean, 11 urtegaz herriko eskolara bueltatu zen, baina denbora gutxirako. 15 urtegaz, 1942an, Astra arma-lantegian hasi zen beharrean 1946ra arte. Igeltsero lanari ekin zion orduan. 1952an utzi zuen bere jaioterria eta Ameriketara joan zen artzain lanetan; 18 hilabete pasatu zituen Idahon eta 1954an New Yorkera joan zen igeltsero legez eraikuntza lanetan. 1958an Gernika-Lumora bueltatu zen eta etxea erosi zuen bertan. 1960an Ameriketara bueltatu zen, eta joan-etorri asko egin ostean 1969an etorri zen betiko eta Gernikan bizi da ordudanik. Bi semeren aita da. Gerra garaiko kontu ugari gogoratzen ditu.

Zintak

KodeaDataProiektua
GER-005 2010 Gernika-Lumoko ahotsak
GER-008 2010 Gernika-Lumoko ahotsak

Pasarteak

Hiztun honen materiala landuta dago eta hauek dira oraingoz aztertuta eta katalogatuta ditugun pasarteak. Bideoa edo transkripzioa duten pasarteek ikonotxoa dute

#Titulua
1 Anbeko baserrian jaioa Bideoaren ikonoa
2 Aitak Ameriketan izandako istripua Bideoaren ikonoa
3 Azpigarriaren bila mendira Bideoaren ikonoa
4 Antonio Astelarra ebanista Bideoaren ikonoa
5 Kortezubiko eskola Bideoaren ikonoa
6 Orduko baloiak eta txonpike jolasa Bideoaren ikonoa
7 Frontoirik gabe, elizpean pilotan Bideoaren ikonoa
8 Gramofonoarekin dantzan Bideoaren ikonoa
9 Nola jakin zuten gerra hasia zela Bideoaren ikonoa
10 Sardina-saltzailea eta okina albiste emaile Bideoaren ikonoa
11 Gerratik bueltan, senide bat hila Bideoaren ikonoa
12 Lehengusina erditzean hil zen, gerra betean Bideoaren ikonoa
13 Burdinazko gerrikoa egiten Bideoaren ikonoa
14 Burdinezko gerrikoa egiteagatik, zilarrezko txanponak Bideoaren ikonoa
15 Zilarrezko txanponekin ogi zuria Bideoaren ikonoa
16 Tropak etorri zirenean Bideoaren ikonoa
17 Txerria hiltzen soldaduek lagunduta Bideoaren ikonoa
18 Errefuxiatu Derion Bideoaren ikonoa
19 Deriotik ebakuatzeko agindua Bideoaren ikonoa
20 Portugaletera bidean Bideoaren ikonoa
21 Errefuxiatu Ortuellan Bideoaren ikonoa
22 Frontearen erdian babesturik Bideoaren ikonoa
23 Etxerako bidean, Bilboko ibaia nola zeharkatu zuten Bideoaren ikonoa
24 Etxera itzulitakoan, errazionamendu kartilla Bideoaren ikonoa
25 Errazionamendua umeentzat bakarrik Bideoaren ikonoa
26 Gerratik ihesi hiru txahal eta guzti Bideoaren ikonoa
27 Txahalarentzat belarra batzen Bideoaren ikonoa
28 Ehiza-txakurra itsasora bota zutenekoa Bideoaren ikonoa
29 Gernikako bonbardaketaren eguna Bideoaren ikonoa
30 Lehen hegazkin eta bonbei begira Bideoaren ikonoa
31 Intxaurrondoaren gainetik hegazkinei begira Bideoaren ikonoa
32 Hegazkinak ikusita, Gernikara ez joatea hobe Bideoaren ikonoa
33 Gernikatik ihesi zetozenak Bideoaren ikonoa
34 Gernika sutan ikusi zuetenekoa Bideoaren ikonoa
35 Gernikako senideak onik ziren ikustera Bideoaren ikonoa
36 Gudariak ondo antolatuta Bideoaren ikonoa
Gipuzkoako aldundia Kutxa Eusko Jaularitza Bizkaiko aldundia