Asterako ogia aitak egiten zuen

Transkripzioa

-Gurasoak etxetik kanpora lan egiten zuten?
-Ez, etxian, etxian. Gaztetan gure aitte-zana panaderue zan, Landakandan, Landakandako panaderue zan gure aitte-zana. Gaztetan. Eta baserriyen ogiye berak eitten zun. Ogiye eitten zun, garbi esango dizut -itxekua famatzia ez da gehiegi ona izeten-, baiña edarra ogiye eitten zun. Baserriko ogiye eitten zun. Bai, aldien bi. Haure ikisittako, baakizu, gurien hola ogi biribille eitten zan.
-Molderen batzuk egoten ziren?
-Ezta ezerre, harek ez zun molde beharrik sekula. Eitten zun masie, masa haundiya, hori baakizu, famili haundiya ta ogiye azkar gastatzen zan. Masa haundi bat eitten zun, eta harek kutxilluakin da! puxketie, baakizu nola masia ebaitzen dan. Bi puxketa hartzen zun eta bi eskukin bana, dra-dra-dra, eta tak!, tirau..., jata kolpien-da. Ertetzen ziyon ogiye? Ni harrittute egoten nintzen harekin. Harrittute. Eta sekule pixau biharrik ez masa puxketa hori. Baiña ogiye danak iguala.
-Zer egiten zuen asterako?
-Asterako, asterako. Oiñ’e asterako eitten deu.
-Eta zer izaten zen, oraingo baserriko ogiaren...
-Bai, bai, igual-iguala. Oingo basarriko ogi konpleto-konpletue.
-Sulaberik bazenuten?
-Bai.
- Labesue?
-Bai, labesua; harek jeneralien eitten zun ba ostirela. Gero baakizu aste bukaeran ogi bigune izeteagatik edo. Ostirelan-edo hola eitten zan jeneralin.
-Labesua nolakoa izaten zen?
-Nola labesue? Zuk labie badaukazu, sartzen dezu egurre, egin behar izeten du bere tenperaturan berotu. Ogiye ondo erre behar badezu, tenperaturie zaittu beharrekue da oso. Eta harek, ba al dakizu, haren bertasune neurtzeko ze izeten zan? Tak!, eskua sartzen zun aurreko zulo hartan eta, “ba!, ointxe zeok puntuan”, esaten zun. Harek antz ematen zion ba hari! Ordun ez zan beste zeraik, beste aparatoik ez zan ordun, eskuukin. Ta makiña bat aldiz bai, eta egurrek erre berri samar eta, “Ez, berogi zeok oindik!”
-Egurra baten bat espeziala behar izaten zen edo edozeinekin ondo?
-Ez, ez. Egurre garbiye, garbiye izen deilla, pago-egurre edo haitz-egurre edo lokesea, baiña garbiya. Eta harek eitten zun beti, labesue ateratzen zunin, labia egurrez bete. Berue nola egoten dan, gero igar-igar-igarra jartzen zan ba egur haure. Igartu eitte’u beruuk. Eta gero su ematen zionin askoz’e errezo erre ta gehio berotzen zun.

Egilea(k): Juan Martin Elexpuru (Badihardugu Euskara Elkartea)