Abadearen zigorrak

Transkripzioa

-Etorten zan, Mondrauetik etorten zan, abare bat, don Justino Uribesalgo Saloña. Gaur, ba, nire andrien… aittagina… nire aittagiñarreban primo karnala zan. Baiña, ba, orduen e… Mondrauetik etorten zan. Abarie zan oso titiritero bat. Bizikletan ibiltten zan, ta agille tipue. Ta hak, oin bizi izen balitz eukiko zittuen ba… ehun bat urte. Enda… gaur be ez dakitt ondion zer dan. Etorten zan astien behin, ta eruten gindduen elixara. Ta ein biher izeten gauen “propósito de enmienda… acto de contricción y propósito de enmienda”. Zer da hori? Gaur be galdetu itten dot, ez dakit zer dan gaur be. Gaur be ez dakit zer dan. Enda egun baten esan usten /esausten/, “bueno, a ver, haz por la señal”. Kurtzesantuen bagekixen, baiña “por la señal” geure modure. Kurtze santuen euskeraz. Karo, orduen ba e, hori relijiñue ta euen oin baiño gehixau. Bueno euen… erakutsi…
-Dotriñie euskeraz ikasi zeuein ala?
-Ez, erderaz ikasi geuen, baiña etxien, kurtze santuen eitten ta hori dana etxien, ba, euskeraz. Ta “haz por la señal” ta guk geuken orduen kriau bat. Zan hementxe Mietzerrekakua. Ta hak erekutsitta euken “por la señal”, ta “por la señal” eitten gauen: “por la señal, de la cañal, ogixa tronko, berakatz zopa, hik in ahala, nik jan”. Ta nik esan nutsen, ba, abariorri “por la señal” hori… mekauen riau! Benga, pli! pla! Kriston belarrondokuek! Ta, hurrengo etorri zan baten, ba, barriro be nigana sartu zan, itxurie begitten hartu nindduen. Ta “¡ven aquí! ¿Cuántos dioses hay?” ”Tres”, “A ver, di”, “Melchor, Gaspar y Baltasar”. Benga! Barriro be egurre…! Baiña guk ez gekixen erderaz. Erderaz ikasi geben, oso berandu ikasi geben. Ta gu egon giñen gu orduen e… geuk urten geben gogorrak giñelako. Baiñe ez herriko jentiek lagundu uskuleko. Basarrittarrak e… gaur egun basarrittar bat, faten zara edozein lekutera, eta lotsabakoren bat ez bada, hartzen zau ondo, biher dan moduen. Ta tratetan zau biher dan moduen. Baiña orduen tratetan gindduen, erderaz esaten dana, “a hostia limpia”. Gu ez gindduen… ez uskuen lagundu guri.
-Burla, ezta?
-Burle, burle. Burle, baiñe persona nausixek be bai, e! Persona nausixek be burle eitten euen. Ta auzuen, ba, klaro, zelan zan gehixena basarrixe, baiña baeuen kaleko jentie. Ta kaleko jentiek gu… metalidadie eukien halaxe ipinitte, ez haik jente txarra zielako. Eta oin askotan juntetan naz ni, ba nire edadekuek e, jentiekin, ta horreik gauzok komentetan dittut, ta barre eitten dou oin. Zelako aldrebeskerixak itten zien.
-Ia.
-Aldrebeskerixak eitten zien…
-Baiña zuek aguantau ein bihar.

Egilea(k): Iñigo Agirre Mendieta