Francoren garaian, euskara debekatuta

Pasarteak jarraian erreproduzitu

Hizlaria(k): Ganzarain Ansa, Gurutz

Deskarga:

Bideo hau erabili nahi baduzu, jarri gurekin harremanetan eta kalitate onean bidaliko dizugu. Ez ahaztu mezuan AND-045-008 kodeko bideoa nahi duzula aipatzea: ahotsak@ahotsak.eus

Txertatu bideoa:

Tamaina:

640 x 480

960 x 720

Francoren garaian, debekatuta zegoen euskaraz hitz egitea. Izenak ere ezin ziren euskaraz jarri. Orduko anekdotak kontatzen ditu Gurutzek. Eskolan, Cara al Sol abestu behar izaten zuten.

« Aurrekoa Hurrengoa »

Proiektua: Euskal Herriko Ahotsak
Elkarrizketatzailea(k): Ainhoa Ansa
Data: 2010(e)ko urriaren 27a
Iraupena: 0:02:24
Erref: AND-045/008
Kodifikatzailea: Eider Etxeberria
Gaia(k): Politika » Euskara eta politika , Euskara » Euskararen egoera

Transkripzioa

- Geo beste batian, haik jun zian Buruntza bere kuadrillan, ta haik beren izenak ta jarri euskeraz, [...] ta holakok euskeraz jarri. Ta Guardia Zibilla ta komandantzia jun ta ibilli zittuen geo euskerako izenak jarri zittuelako. Ez zeon [...].
- Ez al zan libre?
- Izena jartzia?
- Euskeraz izena jartzia?
- Galaraziya zeon, zihero, euskeraz hitz eittia're. Pentsa zazu, nik lagun guztiri beti Gurutz esaten diyet, Andoaiñen Gurutz; Ormaiztegin'e Gurutz esaten diyet. "Claro", hara ezkondu ta hemezortzi urte in nittun, ta handik Gurutz. Baiña ofizialki danetan Juan Cruz jartzen det, Francon denboan hasi nintzan Juan Cruz, Juan Cruz, Juan Cruz jartzen, ta oain klaro zeatzea haik kanbiatzen. Iñork ez dik nei esaten lagunak Juan Cruz, iñork ez. Juan Cruz esaten diyet, kanpoko jendiai, "oye, Juan Cruz", ondo ikusten due ta. Ta karreran ibiltzen nitzanian, Juan Cruz jartzen zun, Juan Cruz Ganzarain, "ha ganado la carrera de tal Juan Cruz ha ganado la carrera", Gurutz behin'e ez. Lagunak bai, gaur'e asteazkena, apariya izaten da, asteazkenetan apariya izaten da sozidaden, ta Gurutz danai.
- Ta ordun ez zan libre, zeatikan ez zan libre euskeraz?
- Francok ez zulako ametitzen.
- Ez zun ametitzen?
- Euskeraz hitz eittia, [...]. Esango dizut gaiñea: hemen basarritarrak euskeraz, erderaz ez zakiyen. Guk, nik neonek ez nakin erderaz-ta mutil koskorra ta. Zeozer bai, baiño ezer ez.
- Nola jakin behar zenduen?
- Gaiñea, esango dizut, emakumiak baserrita juten zian esniakin, ta Donostia juten zian. Ta billetia hartu bihar trenian etortzeko, ta eoten zan takillan aurrian bat fusillakin, zea bat, polizi bat, ta "hable usted en cristiano", ta billetia erderaz eskatzen jakin ez, ta trena galdu askotan itten zuen, batek ezagun bat etorri arte hantxe zai; ta ezagun bat "Hi!", "Zer?", ta "Andoaiñeko billetia hartu diak", ta harek erderaz billetia hartu, ta billetia hartzeik ez, "hable usted en cristiano".
- Ta hoi trenian zeoneako, beste nunbait ere eongo zian?
- Kalian ta hitz eitteik ez, erderaz; galaraziya zeon zeharo. Eskoletan ta 'Cara al Sol' kantatu bihar eskolan hasteako, 'Cara al Sol con la camisa nueva que tú bordastes anteayer". Hoik kanta hoik kantatu bihar izaten zian.

Egilea(k): Jon Alkorta Agirrezabala