Kaletik ihesi, mendian ezkutatuta

Transkripzioa

- Ene ba, nun gea? Ezin leike esan, “hor ikusten dittut” esaten deu, baiña ezin leike esan ikusi ez dunak gerra zer dan. Ezin leike esan. Jun giñan mendi batea. Oaindikan emozionau itten naiz. Jun giñan mendi batea. Eta abioiak, zeak aireplanuak hola, ffuutxutxutxutxutxutxu… behe-behe-behe-behitikan, behe-behe-behe-behe-behitikan.
- Durangon bertan mendi batea jun ziñaten?
- Bai, behe-behe-behe-behian, hantxe segi ta segi ta segi ta, ta bun-bun-bun-bun-bun… bun-bun-bun-bun-bun-bun-bun-bun… Durango puskau zan, dana kia, dana, dana puskau zan. Ta geo eguardiyan jetsi giñan etxeaiño, ia berriz zeoze.
- Zuek bakarrik ala zuekin batea jende gehio?
- Asko, jende asko. Nunbaittea erten ber zan ba, ta jende asko mendira. Pentsa zazu, ezer ez e? Baiña arbolak, ta iruitzen zitzaigun zala aterpia zeoze…
- Salbazioa.
- Bai, eta jun giñan ba zeara mendira, ta geo eguardiyan etxea, aber ba, patata batzuek jatea. Holakotxen bat jango gendula uste det, pasa ta geo holaxe. Ta anai bat azaldu zan. Gure amak leyua iriki, etorri giñala esateko. Eta anai bat etorri zan. Ta, “nun da ba bestia?” Martzelino zun izena. Ta “Nun da ba Martzelino?”, ta “hildakuak jasotzea eaman due”. Hildakuak holaxe zabillen ba, “aquello era”… holaxe, holaxe, holaxe zauden. Ta “hildakuak jasotzea eaman due”. Eta bueno…
- Zenek eaman zuen?
- Ba, soldauak eo, baten batzuek, han aginduko zuen baten batzuek. Eta gu berriz’e mendira arratsaldian. Ta goizian gaizki, arratsaldian gaizkiyo. Nik esaten det, errezatzen ikasi baldin banun orduntxe errezau nula, musuaz lurrian pea-pea-pea-pea-pea inda holaxe. Ta, baiña berta-berta-bertatikan ametrallatzen giñuzen e? Ez zun, ez giñuzen jo berko, ta ez giñan hil. Baña berta-bertatik jatsi iten zian holaxe, esan ber ziet, zea arbola adarrai ikutzen zittuela. Behe-behe-behe-behe-behitikan… papapapapapapapapa… Hantxe geldi-geldi-geldi-geldi-geldi-geldi-geldi-geldi, ta pixkat illundu zanian, gure abioi zar hoiek erretirau zian, ta gu ere bai etxea. Baiña anaya falta. Hildakuak etxea, hildakuak jasotzea eaman zuen anaya falta. Eta, ta ez giñakiun, o hil zan, ez zan, jaso zuen, ezar ez giñakiun, ez harek guria, ez guk harena. Eta nere ahizpa jun zan, ba, komedoria esan dizuten bezela afai billa, ez dakit zer, kristalez betetako garbantzuak o ez dakit zer, ez dakit zer eman zigun e? Baiña kristal pusketakin, klaro.
- Dana txikituko zan?
- Hoixe. Eta ez giñakigun anaian berriik, eta lagun batek esan emen ziyon, Marzelino zun izena, esan dizut, ta “Marzelino estaziyuan dao, ez daki zuek bizi zeaten o ez zeaten, ta etxea juteko bildurrez dao”. Esan emen ziyon. Jun biyak, lagun biyak, nere ahizpa ta laguna estaziyoa, ta hantxe txokor-txokorrian emen zeon anaya. Klaro, bildurrez akabatzen. Ez zakiyan harek gu bizi giñan o ez giñan. Hoi danak pasau in ber dia. Ta etorri zan behintzat, eta bueno…

Egilea(k): Eider Etxeberria (Badihardugu Euskara Elkartea)