Ttun-ttunerako janzkera berezia

Transkripzioa

- Behin kontatu zuen nola janzten ziren neskatxak ttun-ttuna dantzatzeko...
- Ah!... pues bapana berekën, ber etsëa(n), guziak gunia. Pues ereltan gunia, bi kute xaur, (zuzenduz:) kuta xuri, más majo, bordaureki edo puntillareki? lena, eta gero beste bat, kota erraitan duguna, baia, guziak? danza?... kota xuriareki; buelta emoitan zenian? pues, orai ta... azkatan bai, badei, kolaxet, uzkiaren erakustako! ka entelegata(n)? ordian ez zia azkatan trikota, maske... buelta bat emon? eta, kuta goriaö, ja!
- Eta zer beste janzten zuten?
- Ken? pues, o atorra, baia guzia bordaureki, eta justilloak, guzia... perlareki, ain majo; nik oraino’re badiar jostillo, kan ere, kajan.
- Eta hemen, belarrietan?
- Biarrietan? tintillak... guntiena!
- Berorrek bazituen?
- Ez... ez; guniena, guniena bai et’oro.
- Majoenak, ederrenak, aberatsek, e?
- Ah!... kori abratsa! abratsak betik majuenak; eta orai dein, eta orai dein anitx... enbidia o ze erranen dugu? ikasi bitugu... zerbaiten egitan; ah! eta eztagoa onki edo ze?
- Eta ilea nola eramaten zuten?
- Billuak? e-, moñoa! uzkiaradraino... kolgatuk, eta, zinto banak anitx andi... puntan, eta... zintak ebiltan gunia, kebentë ebiltan gunia, guzia onki, lote!... anix lote’re, eta gero, moñoak... colgando (...).
- Zintzilik, tilinton, e?
- Tilinton!...
- Hala erraten da?
- Bai, bai, tilintona... moñoak, tinlintona.
- Eta gero, puntan, zintamuxkoak?
- Zìntamuxko eta gran-majo!... kasik? anchas y todo!...
- Xuri edo beltx edo...?
- ¡De color! de colores, bai-bai, bai-bai-bai; eta kotak e, azkatan gunia eta kaur, bigunia gorriz? pues guzia gorriz kor.
- Eta (gona) lotzen zen atzetik?
- Bai! kaur ere azkatan gunia? eta lotetan... balin bagunien agujeta majomat? pues majoa!... bai.
- Eta ez zen amabitxi izeneko brotxe bat?
- Bitxia ez, zomait berak ere, lazo bateki; kori da (a)nizati (?), eta bitxia kor; majo guziak!... maztiak. Nexkatoak? anix majo kan, eta atorrak eramaitan bizein, guzia bordaueki eta... eta mainkak koradraino, baia guzia bordaureki. Ta kolaxe, bai-bai.
- Eta gafeteak, zertako ziren?
- Kafetiak?
- Zerbait sujetatzeko?
- Bai! bagunia gabete baia... pues de kolorezko ere gafetiak; pillatan bedeila! pillatan zela gu trekota.
- Eta berak, gafeteak, zertarako dira?
- Eta, kon-, kon-, kan ya emaztia... kota azkatuk; kori egin zia nexkaxi bat keben? eskolan, para aprender, llevaron, hicieron aquí ¿de las chicas pequeñas? en el colegio. Baia kantik gero.
- Bai, baina gafeterekin zer lotzen zen?
- Gabetereki? zinturak, zintura, gizentako; zen justico, guzia.
- Hor (argazki batean) ikusten dira bi gona, bata gorri eta bestea, zer kolore?
- Peekoan? xuri eta bordauareki, baño ein zien así? obe ez, onki ani(tx), ekuste? entelegatu duna?
- Bai, baina galdetzen dut beheko kolorea zer kolore den...
- Pues... dundu!... bata dundu eta gañekoa? gorri kori? i(b)iltan gunia.
- Anitx polli, e?
- Anix polli; eta kollarak!... tintillak, gargantillak, anix majo guzia; bai-bai-bai.
- Eta buruaren gainean?
- Buriaren gañean? deus ere, kolaxet, toda...
- Taika edo?
- Eztiagun eramaitan deus ere.
- Nexkatxa horrek badu...
- Ah! mantilla; xoaitan gindenian... ko-, mantilla korreki? xoaitan ginia ermitara, badakina nola den? Kanposantoara! ermitan!
- Bai, Patrocinio(ko Amaren ermitaren ondoan)?
- Bai, pues kan? eramaitako mantilla kura; orai... elizako? beltz, baia ermitara? gorriareki.
- Eta dantzatzeko, plazan, kentzen zen; mantillarik gabe...
- Manti gabe, ta deus ere, mantillarik gabe.
- Eta pañueloa bai? eskuan?
- Pañueloa? nik ez ñar ekusi pañueloa...
- Gizonei eskua ez emateko, erabiltzen zen pañueloa?
- Bai, pañueloa, eta... erraitan emun zeia, yi orai kue(k)? ta er bai, kolaxet eta, la... beste nexkatoak? pea(n). Ya has entendido...
- Bai, egiten zen arkua...
- Bai.
- Eta nexkatoak igarotzen ziren azpitik...
- Petik, eta egitan? bueltaa!... pues, desde la esquina del Royé, que sabes ande está, que decimos? hasta por allá, toda la vuelta, toda la plaza. Eta orai bitago... kain majo plaza, guzia ... zementatruk?
- Eta oroitzen da musikaz? nola sonatzen zuten musika?
- Pues txifla, txiflaina bat eta tanbora, bizi gizon zar!
- Tralala-laralala, tralala-laralala... hala zen?
- Que así es; eta... eta zer kontent! xoaitan gindia guziak, eta uuuh!... erkitan zian, gizon zarr et’oro, erk-, sartan zeia... plaztan, eta nexkatxer... mitilak? despatxatan zeia, eta bagunia barrioan... plazoleta bat andi? ta xoaitan gindia karan, nexkatöak?... aurrak! nexkaxiak? eta kan egitan gunia... guk solo.
- Norbait egoten zen mutikoak eta nexkatilak lasterkatzen?
- Baya! gizonak, neskatuak? edo mitilak ezi non-nai aurr artian tiagun... plaztan, maske kanpo!
- Eta zenbat urterekin atera zitekeen plazara dantzara?
- Beiñ e ez erraten, amabitan eta... xa, nexkatuek, nexkatuek ere bai; ikastako? pues bar gunia... asi, bai.
- Eta etortzen ziren beste herrietatik ere? Izabatik eta...
- Ah!... pues bai, igantan zreia Izaba, Izabarik et’oro betik, ekustra; baia betik erraitan zeia: Izaban, ez zela ttxun-ttxuna kain... eztakiar!
- Hain majoa?
- Al zenez tokatan? edo... edo dan(t)za, kori eztakiar, zer zen.
- Uztarrozekoa majoagoa?
- Majoao.
- Eta Urzainkin eta herri horietan ez zen sonatzen eta dantzatzen? ez?
- Ez-ez, ez, ez, kor ez.
- Uztarrozen eta Izaban bakarrik...
- Uztarroze... Uztarrozen solo.

Egilea(k): Koldo Artola Kortajarena