1882. urtean Gernikarekin batu eta Gernika-Lumo udalerria osatu zuten. Sasoi hartan, Lumo lurrez zabalera handiko herria zen Gernikarekin alderatuz gero. San Pedro, Arane (20 m) eta Zalloko auzoek osatzen dute. Izaera aldatzen joan bada ere ekonomikoki nekazariak eta abeltzainak izan dira gehienbat.
Lurgorriko emaginaAmak gariak lotzen aritu zen arratsalde guztian eta etxeratutakoan azkenengo umea jaio zen. Emagin moduan aritzen zen emakume bat zegoen Lurgorrin eta hark lagundu zion. Carmenek klinikan izan zituen alabak. Astelarra izaten zen medikua, muxikarra. Artola medikua.